Search

van Bergen

Van Bergen te Heiligerlee en Midwolda

 
A.H. van Bergen II
Andries Heero van Bergen II
(1835 – 1913) nam in 1853,
op achttienjarige leeftijd, het bedrijf van zijn vader over.
 
In 1795 werd door Andries Heero van Bergen te Midwolda een klokkengieterij opgericht. Hij stamde uit een oud geslacht van klokkengieters, dat zich al sinds 1536 met dat ambacht bezig hield. In 1853 nam zijn zoon, Andries Heero II op 18 jarige leeftijd het bedrijf over.
Zijn jongere broers Berend en Heero kwamen later bij hem in dienst. Al na enkele jaren ontstond de behoefte aan een grotere werkplaats en er werd uitgekeken naar een geschikte nieuwe vestigingsmogelijkheid. Andries Heero vond in Heiligerlee een huis met een stuk grond en liet daarop een nieuwe fabriek bouwen, die in 1862 in gebruik werd genomen.
 
In 1863 prijst het bedrijf zich aan als: Metalen Toren-klokken. Brandspuiten. Machinen- en Grofsmids-fabriek St. PAULINUS.
Er werden in die tijd ook al enige onderhouds- en reparatiewerkzaamheden aan torenuurwerken verricht. Blijkbaar was dit lucratief want in 1868 werd een uurwerkmaker in dienst genomen. Het eerste geheel door Van Bergen vervaardigde uurwerk werd voor f 500,- geleverd aan de gemeente Stolwijk in Zuid-Holland. Naast de eigen productie werden op uitgebreide schaal torenuurwerken geïmporteerd uit Duitsland, voornamelijk van de fabrikant Rochlitz uit Berlijn, en een enkel uurwerk uit Frankrijk. Inmiddels was er tussen de drie broers grote onenigheid ontstaan. De jongere broers Berend en Heero kregen van hun oudste broer nauwelijks enige zelfstandigheid binnen het bedrijf en ze vonden waarschijnlijk ook dat zij te weinig verdienden. In 1871 stapten zij op en keerden terug naar Midwolda waar zij de klokkengieterij ‘Concordia’ oprichtten en zich tevens bezighielden met de fabricage van brandspuiten en de fabricage en import van torenuurwerken. Tientallen jaren waren de beide bedrijven Van Bergen elkaars grootste concurrent. Toch bleef al die jaren het bedrijf te Heiligerlee het belangrijkste en grootste. Het bedrijf te Midwolda is in 1970 gesloten. De fabriek van Van Bergen te Heiligerlee sloot in 1980 haar poorten. Torenuurwerken van de beide bedrijven Van Bergen, zowel die van eigen fabrikaat als geïmporteerde, worden nog regelmatig en dan vooral in de noordelijke provincies aangetroffen. In de loop der jaren zijn door beide bedrijven ook op uitgebreide schaal bestaande torenuurwerken geëlektrificeerd. Bijna altijd is dat uitgevoerd op een manier waarbij op geen enkele wijze rekening is gehouden met de historische waarde van het uurwerk.
In het gerestaureerde fabrieksgebouw te Heiligerlee is thans een klokkengieterij- en torenuurwerkenmuseum gevestigd.
 
 Heiligerlee
 Het bedrijf van A.H. van Bergen te Heiligerlee, 1863.
 
 Midwolda
 Het bedrijf van de gebr. Berend en Heero van Bergen te Midwolda, circa 1880.

 

 

van Bergen

 

van Bergen, Heiligerlee 1886
Torenuurwerk vervaardigd door
Van Bergen te Heiligerlee (1886).

 

Copyright 2022 Stichting tot Behoud van het Torenuurwerk Gebruiksovereenkomst Privacybeleid
Back To Top