JAARVERSLAG 2023
Stichting tot Behoud van het Torenuurwerk
Inhoud van het Jaarverslag 2023
|
|
|
|
-
|
|
Voorwoord
|
-
|
-
|
|
Het bestuur
|
-
|
-
|
|
Algemene Jaarvergadering 2023
|
-
|
-
|
|
Financiën 2023
|
-
|
-
|
|
|
-
|
-
|
|
|
-
|
-
|
|
Torenuurwerken in eigendom
|
-
|
-
|
|
Technische commissie
|
-
|
-
|
|
Registratie torenuurwerken
|
-
|
-
|
|
Advisering en projecten
|
-
|
-
|
|
|
-
|
-
|
|
Vaststelling en ondertekening
|
-
|
Bijlage A
|
1 Winst- en verliesrekening
2 Begroting 2024
3 Uitleg financieel overzicht
4 Balans 2023
5 ING jaaroverzicht
6 Verklaring kascommissie
|
-
-
-
-
-
-
|
Bijlage B
|
-
-
-
|
-
-
-
|
Bijlage C
|
Advisering en projecten
|
-
|
1 Voorwoord
In 2023 is de overgang van de KVN nog niet voor elkaar gekomen en gaat de stichting nog steeds als 'stichting in liquidatie' verder.
In de werkplaats worden nog werkzaamheden verricht, waarvoor in het verleden afspraken gemaakt zijn, en voor enkele nieuwe opdrachten. De benodigde kennis blijft dus op peil in de hoop die toch aan derden over te kunnen dragen.
Het bestuur is de Deelnemers zeer erkentelijk voor hun inzet.
2 Het bestuur
Harry Dekker voorzitter
Daan Kerkvliet secretaris
Jan Scholtens penningmeester
Dick Bokslag lid
Loek Romeyn lid
b Bestuursvergaderingen
Het bestuur vergaderde in 2023 slechts eenmaal, te weten op: 24 mei
Daarnaast is er via telefoon en e-mail geregeld overleg geweest.
3 Jaarvergadering 2023
In 2023 is geen jaarvergadering gehouden, het was de bedoeling deze te combineren met een afsluitende bijeenkomst van de SBT. Het is helaas nog niet gelukt geheel in de KVN op te gaan.
4 Financiën
Het kalenderjaar 2023 is financieel met een nadelig saldo van € 2.820,- afgesloten, door het ontbreken van inkomsten.
Voor werkzaamheden worden wel alle kosten doorberekend.
Zie bijlage A (pag. 5-10) voor het financieel overzicht .
Van de 58 Deelnemers zijn er
10 actief,
3 Ere-deelnemers, eveneens actief
45 post-actief, allen waren in het verleden actief.
Sinds de oprichting in 1980, kan de SBT nog steeds gebruik maken van een goed geoutilleerde werkplaats op het terrein van voorheen Hoogovens, nu Tata Steel geheten te Velsen-Noord. Een vast team van enthousiaste vrijwilligers restaureert of repareert hier elke donderdag van 13.00 tot 17.00 uur en voert nog afgesproken reparaties uit op locatie.
Elke Deelnemer of belangstellende kan uitsluitend na overleg met de werkplaats-coördinator de werkplaats bezoeken.
Zie bijlage B voor het verslag van de werkplaats-/onderhoudscoördinator (pag. 11-12).
Van de vijftien torenuurwerken die de SBT in eigendom had, hebben er twaalf bij een nieuwe eigenaar een bestemming gekregen. Alle uurwerken zijn verkregen door schenkingen. De staat van de uurwerken varieerde van compleet en in staat om te functioneren tot incompleet en beschadigd.
Voor drie uurwerken wordt nog een bestemming gezocht.
Zie bijlage B voor een overzicht van de uurwerken (pag. 13).
De Technische Commissie (TC) van de SBT vergadert in de werkplaats bij TATA Steel te Velsen-Noord. Het overleg vindt plaats als dit wenselijk of noodzakelijk is.
Naast de TC worden er in subgroepen afspraken gemaakt ten aanzien van de afhandeling van specifieke projecten. De TC beoordeelt en geeft advies over de inspectierapporten en restauratiebestekken, alvorens deze naar de opdrachtgever worden gestuurd.
Alle reparaties aan uurwerken vinden plaats na overleg met de werkplaats-/onderhoudscoördinator of de TC.
- Jan Scholtens:Lid en werkplaats-/onderhoudscoördinator.
- Wim de Groot:Lid en coördinator inspectierapporten en restauratiebestekken.
- Wim Konijn:Lid.
- Gerard de Weerdt:Lid.
9 Registratie torenuurwerken
Het registreren van torenuurwerken is altijd een van de kerntaken van de SBT geweest. Daarbij is het niet van belang of het torenuurwerk nog functioneert en de tijd aangeeft of ergens niet meer lopend in een toren of opslagplaats staat. Het hoofddoel is het vastleggen van de aanwezigheid van een (toren)uurwerk en trachten het voor het nageslacht te behouden.
In 2023 is er maar op zeer beperkte schaal uurwerken geïnventariseerd.
Eind 2023 waren er 896 uurwerken geregistreerd in de databank van de SBT.
10 Advisering en projecten
Dit werk is altijd eveneens een van de kerntaken van de SBT geweest en meestal werd dan een inspectierapport of restauratiebestek over het te repareren of restaureren uurwerken gemaakt.
In bijlage C (pag. 14) is een overzicht van de projecten die in 2023 behandeld zijn.
De door derden verrichte werkzaamheden zijn vaak door de SBT begeleide restauraties en/of het aanbrengen van opwindsystemen en/of slingervangers.
11 Website
In 2020 is een aanvang gemaakt met het in de cloud zetten van ons gehele archief. Het is de bedoeling dat hier een openbaar gedeelte komt met de informatie over de uurwerken en een of meer afgeschermde delen die voor bepaalde groepen zichtbaar zijn.
Eemnes, 3 juni 2024
Goedgekeurd door bestuur
H.J. Dekker D. Kerkvliet
voorzitter secretaris







Van de onderhouds-/werkplaatscoördinator
Het onderhoud van enkel vroegere contractanten, is door enkele deelnemers op
persoonlijke titel overgenomen.
Bij problemen kan men ondersteuning krijgen van de werkplaats en in de toekomst van de werkgroep 'Torenuurwerken' van de KVN, deze groep is nog iedere donderdag actief bezig in de werkplaats 'Stoom' van Tata Steel.
Meerdere personen hebben een beroep gedaan op assistentie.
In het jaar 2023, is veel werk verzet door de werkgroep, zie onderstaande opsomming.
De data van de uurwerken staan in de Cloud. Het bestuur met enkele personen kunnen via
een account deze gegevens inzien.
Er is contact gelegd via e-mail met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Een uitgebreider verslag van de onderstaande ljjst is verkrijgbaar bij de onderhoudscoördinator.
Haarlem, Hofje van Staats, SBT nr. 319
Wij kregen het verzoek om van het opwindwerk de kwikschakelaars te vervangen. Er is een totaal andere uitvoering van schakelen bedacht. Na enkele problemen is het uurwerk in werking gezet.
Heemstede, dhr. Meddens, SBT nr. 998
Het verzoek kwam via de secretaris van KVN om van een privé persoon het slagwerk van een torenuurwerkje te repareren. In overleg met de eigenaar is het geheel nagezien en opgeknapt. Voorts is het uitgebreid met een binnenwijzerplaat.
Jisp, PKN kerk, SBT nr. 120
Met O. Post, ambtenaar gem. Wormerland, is gesproken over een verplaatsing van de DCF-antenne, het signaal is niet constant. Hiervoor is opdracht gekregen.
Leeuwarden, Pelikaankerk, SBT nr. 910
Het betreft hier een groot Eijsbouds uurwerk, afkomstig uit Leiden. Enkele leden van de Pelikaankerk uit Leeuwarden hebben interesse getoond in dit uurwerk.
De SBT kreeg de opdracht om het te automatiseren.
Uit de leverantielijst van Eijsbouts blijkt dat op 9 november 1921 het uurwerk aan de gemeente Leiden voor de Zijlpoort is geleverd.
Inmiddels is het uurwerk met opwindsysteem en slingervanger in de kerk geplaatst.
Minnertsga, Meinardskerk, SBT nr. 217
Het uurwerk loopt niet op tijd, er bleek een doorbuiging van de lange slingersteel te zijn, waardoor de slinger niet goed opgevangen werd. Reparaties zijn uitgevoerd.
Obdam, Oude Raadhuis, SBT nr. 332
Het torenuurwerk is gereviseerd en geautomatiseerd.
Op het nabijgelegen verzorgingshuis 'Horstenburg' staat een zendmast die invloed heeft op het DCF-signaal.
Met de nieuwe eigenaar Lennart Klaver is overlegd om de klok via een Wifi-signaal te sturen ingesteld..
Bijlage B 2
Oudeschild, Zeemanskerk, SBT nr. 636
Na een opdracht tot restauratie is het uurwerk In 2022 uit de kerk verwijderd en naar de werkplaats gebracht.
In 2023 is het torenuurwerk beneden in de kerk museaal opgesteld.
Oudorp, Laurentiuskerk, SBT nr. 048
Het uurwerk bleef problemen houden met slingervanger en met het slagwerk. In 2023, zijn er enkele aanpassingen gedaan.
Tzummarum, Sint-Martinuskerk, SBT nr. 842
Op verzoek van en in overleg met de gemeente, is de werking van het torenuurwerk samen met een monteur van Vellema gecontroleerd en zijn de storingen opgelost.
Velsen, SBT-werkplaats, SBT nr. 298
Een particulier heeft interesse om het uurwerk thuis museaal op te stellen. Voor dit uurwerk maakte de SBT een nieuwe houten bok. In 2023 is het uurwerk gereed en weer in werking gesteld, waarna het naar de nieuwe eigenaar gebracht is.
Velsen, SBT-werkplaats, SBT nr. 713
Ingrid Benedick is met H.J. v.d. Riet naar de werkplaats gekomen om te kijken naar het uurwerk. Met Wim de Groot is overlegd over de kosten van nieuw te maken onderdelen. Geïnteresseerde gaat zelf het uurwerk reviseren. In 2023 is het uurwerk naar hem toegebracht.
Zaandam, Zaanse schans, MNU, SBT nr. 813
De SBT kreeg het verzoek om het uurwerk, dat in de kelder van het museum staat, te automatiseren. Hiervoor is overleg met de directie van het museum geweest. Er is nog geen besluit genomen.
Bijlage B 3
Uurwerken (voorheen) in eigendom van de SBT
|
Aanduiding
|
Gebouw
|
|
Nog te plaatsen uurwerken
|
|
113
|
Velsen-Nrd. Tata SBT 2G-07-Wester
|
Werkplaats op Hoogovensterrein. Depot Excursietrein.
|
420
|
Velsen-Nrd. Tata SBT 2G-07-Heijst
|
Werkplaats op Hoogovensterrein. Depot Excursietrein.
|
480
|
Velsen-Nrd. Tata SBT 2G-07-Krogt
|
Werkplaats op Hoogovensterrein. Depot Excursietrein.
|
|
Herplaatste uurwerken in 2023
|
|
298
|
Velsen-Nrd. Tata SBT 2G-07-VEN
|
Is gangbaar gemaakt en geschonken aan D. Alofs.
|
713
|
Velsen-Nrd. Tata SBT 2G-07-A'dam stadskantoor-oost
|
Naar Lucaswolde, H.J. v.d. Riet
|
766
|
Velsen-Nrd. Tata SBT 2G-07-Kromme-klok
|
Op 23-03-2023 Eigendomsoverdracht van C. Hoffer naar L. Romeyn.
|
910
|
Velsen-Nrd. Tata SBT 2G-07-Leiden
|
November 2023 naar de Pelikaankerk te Leeuwarden
|
Bijlage C
Projecten in 2023
Langweer (Fr), Protestantse kerk, SBT nr. 222
Het uurwerk (uit ca. 1595) is begin van het jaar door de firma Eijsbouts uit de toren verwijderd om te worden gerestaureerd. Bijzonder aan dit uurwerk is, dat later een tweede smeedijzeren slagwerk aan het uurwerk is toegevoegd; het is gepositioneerd op de stelling boven het slagwerkgedeelte. Er is een startoverleg geweest bij Eijsbouts en een controlebezoek bij de feitelijke restaurateur. Oplevering is voorzien begin 2024.
Deinum (Fr), Sint Janskerk, SBT nr. 837
Het uurwerk (Pieter Andries, 1589) is begin van het jaar door de firma Daelmans uit de toren verwijderd om te worden gerestaureerd op basis van een restauratiebestek dat is opgesteld door de SBT. Er is een startoverleg geweest bij Daelmans en een controlebezoek tijdens de restauratie. Het uurwerk is teruggeplaatst in de kerk. De eindcontrole is uitgevoerd in september.